Ilir Rranci u zhvendos në një fshat të vogël pranë qytetit të Elbasanit për pamjen nga majat e mbuluara me dëborë dhe për një kopsht mjaftueshëm të madh për pemë frutore, pula dhe gjela deti. Sot, megjithatë, peizazhi përreth është bllokuar nga një mal me mbetje shumëngjyrëshe që vjen nga një vendgrumbullim mbeturinash aty pranë.
Mbetjet duhej të përpunoheshin në një incinerator të ri për të prodhuar energji elektrike, por projekti është përballur me probleme të vazhdueshme operimi dhe, sipas banorëve, grumbulli është rritur.
Ky është një nga tre impiantet e tilla me vlerë qindra milionë euro, në qendër të një skandali korrupsioni, ku prokurorët pretendojnë se kontratat për incineratorët janë dhënë në mënyrë të paligjshme, ministrat kanë pranuar pagesa dhe kontraktorët kanë falsifikuar fatura për punë që nuk janë kryer kurrë.
Pamja nga shtëpia e Rrancit pasqyron efektet e vazhdueshme të korrupsionit të përhapur në këtë vend ballkanik me 2.4 milionë banorë, ku kryeministri Edi Rama po kërkon rizgjedhjen për një mandat të katërt të paprecedentë në zgjedhjet e 11 majit, duke premtuar se Shqipëria do të pastrohet nga korrupsioni dhe do t’i bashkohet Bashkimit Europian deri në vitin 2030.
Nuk është ende e qartë se si ky dhe skandale të tjera korruptive do të ndikojnë Ramën në zgjedhje, të cilat do të përfshijnë për herë të parë rreth 250,000 votues të regjistruar nga diaspora.
Sondazhet tregojnë se ai ka një epërsi të konsiderueshme ndaj një opozite që edhe vetë është përballur me akuza për korrupsion. Por analistët thonë se kjo mund t’i kushtojë Partisë Socialiste vende në parlament dhe të dëmtojë shanset për anëtarësim në BE brenda pesë viteve.
Në fakt, shumë ekspertë janë skeptikë për afatin kohor të Ramës për BE-në, duke parë sa kohë u ka marrë vendeve të tjera të rajonit të përmbushin kushtet për anëtarësim.
“Rasti i incineratorëve tregoi çfarë nuk shkon me sistemin shqiptar. Të gjitha mekanizmat mbrojtës dështuan, verifikimi i kujdesshëm dështoi,” tha Andi Hoxhaj, ekspert për Ballkanin në King’s College London.
Pas hetimeve nga prokurorët antikorrupsion të Shqipërisë, të njohur si SPAK, ish-ministri i Mjedisit Lefter Koka u burgos për akuza korrupsioni lidhur me marrëveshjet për incineratorët. Ish-zv.kryeministri Arben Ahmetaj u akuzua gjithashtu, por ka lënë Shqipërinë.
Avokati i Kokës nuk pranoi të komentojë. Reuters nuk mundi të kontaktojë me Ahmetajn.
Banorët jashtë Elbasanit thonë se impianti nuk ka funksionuar prej muajsh. Eco-Elb, kompania që menaxhon projektin në emër të bashkive vendore, nuk iu përgjigj kërkesave për koment.
Në vendgrumbullim, korbat krokasin mbi mbetjet e kalbura. Kur fryn erë nga jugu, banorët mbyllin dritaret për t’u mbrojtur nga era e keqe. Të pyetur nëse do të votonin për Ramën, ata qeshin. “Nuk do të votoj kurrë për të tani,” tha Rranci.
“Kështu janë punët në Shqipëri,” tha një tjetër banor, Besim Stafa. “Shpenzojnë shumë para për asgjë.”
