Gë gë gë

Nga Alberto Moravia

Shqipëroi Zija Vukaj

Rreth mesnatës shoqërova pronarët në shtëpi dhe pastaj, në vend që ta çoja makinën në garazh, shkova në shtëpinë time, hoqa uniformën e shoferit, vesha kostumin blu të festës dhe pa u ngutur, shkova në takim në rrugën Veneto. Xhorxhi më priste në një bar me dy klientë të asaj nate, dy amerikano – jugorë, ajo më se e pjekur, me flokë të zinj që dukeshin të lyer, me fytyrën e vrarë krejt të ngjyer dhe sytë e kaltër, të çakërdisur; ai, shumë më i ri, me një fytyrë të lëmuar, tinëzare, të pavrarë, si ato të manekinëve të rrobaqepësve. E njihni Xhorxhin? Kur e takova për herë të parë ishte një djalosh me fytyrë engjëlli, biond e faqekuq; ishte koha e Aleatëve dhe ai, në xhaketë të hapur e pantallona ushtarake, hidhej lart e poshtë në ditët me erë nëpër trotuaret e Tritonit, duke u pëshpëritur kalimtarëve: “Amerikë.”
Kështu, pak me Amerikë e pak me gjëra të tjera, filloi të fliste anglisht dhe pastaj, kur ikën Aleatët, mbeti në ato anë, mes Tritonit e rrugës Veneto. Bënte guidë turistike, gjatë ditës për monumente dhe natën për lokale vallëzimi, thoshte ai. Natyrisht, ishte pastruar: gjithnjë me xhakaventon e zbarkimit me kapuç mbi supe, pantallona shumë të ngushta, këpucë me tokëz tunxhi; por nga ana tjetër ishte shëmtuar shumë dhe nuk ishte më engjëllushi i kohëve të kontrabandës: tashmë i shogët në ballë e në tëmtha, me sytë e kaltër si prej xhami, faqet e zbehta e pa ngjyrë, gojën tepër të kuqe, me diçka vulgare e të dhunshme. Xhorxhi, pra, më paraqiti si një mik të tij dhe dy amerikano – jugorët filluan menjëherë të më flisnin në atë që ata e kujtonin italisht e në fakt ishte spanjisht mirë e tumirë. Xhorxhi dukej i pakënaqur dhe më tha me zë të ulët se ata të dy ishin fiksuar pas lokaleve të dyshimta, të frekuentuara nga
fundërria e shoqërisë dhe në Romë këso lokalesh nuk kishte e ai nuk dinte si t’i kënaqte. Zonja, në fakt, me atë italishten që pastaj ishte spanjishte, më tha duke qeshur se Xhorxhi nuk ishte i sjellshëm dhe nuk dinte të bënte guidë: ata donin të shkonin në lokale ku mblidheshin pistoleros. Unë e pyeta se ç’djall ishin këta pistoleros; dhe Xhorxhi ndërhyri, pa qejf, duke shpjeguar se pistoleros ishin vrasës, hajdutë, rrufjanë dhe të ngjashëm, me ato të qyteteve të Amerikës së Jugut që mblidheshin tamam, në ca lokale të qeta, bashkë me femrat e tyre, për të përgatitur, me dashuri dhe marrëveshje, ndonjë goditje të mirë. Atëherë thashë i vendosur: “Nuk ka pistoleros në Romë… në Romë është Papa dhe romanët janë të gjithë baballarë familjesh… kuptove?”
Ajo pyeti duke më shikuar me ata sytë e saj elektrikë:
“Nuk ka pistoleros?… po pse?”
“Sepse Roma është bërë kështu… pa pistoleros.”
“Pa pistoleros?” këmbënguli ajo duke më parë gati me butësi, “as edhe një?”
“As edhe një.”
I shoqi pyeti: “Po atëherë, në Romë, çfarë bëjnë romanët në darkë?”
U përgjigja kuturu: “Çfarë bëjnë? Shkojnë në restorant, hanë spageti dhe qengj furre… pastaj shkojnë në kinema… dikush shkon edhe të vallëzojë.” E shikova dhe pastaj shtova, duke zhvilluar planin tim, siç u morëm vesh me Xhorxhin:
“Di një lokal ku vallëzohet, tamam këtu afër.”
“Si quhet?”
“Shpellat e Popea-s.”
“Ka pistoleros aty?”
Hajde me pistoleros. Rrezikova, sa për të mos i lënë të pakënaqur: “Ndonjëherë mund të qëllojë një apo dy… sipas darkave.”
“Miku juaj është më i mirë se ju”, tha zonja e kthyer nga Xhorxhi, “e sheh se ka lokale me pistoleros… shkojmë, shkojmë te Shpellat e Popea-s.”
Kështu u ngritëm dhe dolëm nga bari. Shpellat e Popea-s nuk ishte shumë larg, ndodhej në një bodrum nga ana e sheshit Esedra. Ndërsa i jepja makinës dhe zonja, që më ishte ulur pranë, vazhdonte të më fliste për pistoleros, po më vinte emocioni që do të shihja Korsinjanën, për herë të parë pas shumë kohësh. Kisha besuar se nuk do ta doja më, por tani, nga turbullimi që po më shtrëngonte kraharorin, e kuptova se ndjenja ishte akoma. Nuk e kisha parë më që kur ishim grindur, tamam për shkak të Shpellave të Popea-s, ku ajo këndonte e vallëzonte dhe ku unë nuk doja të punonte; dhe ideja se do ta shihja më turbullonte. Deri edhe zonja e vuri re, sepse befas më pyeti: “Luigj, më lejoni t’ju thërras Luigj, apo jo? Çfarë po mendoni, që jeni kaq i hutuar?”
“S’po mendoj asgjë.”
“Nuk është e vërtetë, ju po mendoni diçka, vë bast se është një femër.”
Mbërritëm te Shpellat e Popea-s: një deriçkë në një rrugicë, me një fener e një çati të vogël tjegullash, imitim fshati. Zbritej përmes një shkallareje të stilit të lashtë romak, e shtruar me tulla, me gurë gjysmë të thyer, amfora nëpër kamaret e ndriçuara me neon. Amerikano – jugori, tani dukej i kënaqur; por vërejti: “Ju italianët nuk mund ta harroni perandorinë romane… e vini gjithkund, deri edhe në lokalet e natës.”
Iu përgjigja, duke i dhënë pallton punonjëses së gardërobës që e kishte gardërobën të futur nën një hark gëlqeror: “Nuk e harrojmë perandorinë romane, sepse jemi të njëjtë me romanët e asaj kohe… kjo është arsyeja.”
Shpellat e Popea-s ishin një varg sallash të vogla me tavane të ulët, njëra pas tjetrës, me tejqyrë. Në sallën më të gjerë, në fund, ishte bari, pista me parket për vallëzim dhe një orkestër. Vinte era tym dhe zërat e muzika shuheshin si në pambuk. Ndërsa po kalonim në ato salla të vogla, hodha një shikim përreth; ishin pak njerëz, nja një gjysmë duzine për sallë, por jo pistoleros: ca amerikanë, shumë çifte të fejuarish, ndonjë djalosh si puna e Xhorxhit, dy a
tri çifte vajzash në kërkim të klientëve. Po Korsinjana, që kisha frikë se e gjeja të ulur në një prej atyre tavolinave, nuk ishte. Shkuam dhe u ulëm në një tavolinë në sallën e barit, krejt përballë mikrofonit dhe menjëherë i patëm të gjithë kamerierët përreth. Pyeta kuturu, duke bërë indiferentin: “Asgjë, asgjë, këndon këtu një vajzë që quhet Korsinjana?”
“Korsinjana?… jo, sonte nuk është parë,” tha me përkujdesje njëri nga kamerierët.
“Një vajzë shumë zeshkane, me flokë kaçurrela, sy të zinj dhe me një shenjë në faqe.”
“Ah, zonjushë Tamara,” tha plot respekt shefi, “pas pak këndon… doni t’jua sjellim?”
Zonja dukej e paqartë; por i shoqi ia preu shkurt duke thënë se do të kishte kënaqësinë t’i ofronte një liker zonjës Tamara. Pastaj porositëm të pinim. Orkestra luajti një samba dhe Xhorxhi u ngrit dhe ftoi në vallëzim zonjën. Mbetëm ulur unë dhe amerikano – jugori.
Ja Korsinjana. Doli nga një derë e vogël që nuk e kisha vënë re, shkoi te mikrofoni dhe filloi të këndonte. E shikova me vëmendje dhe pashë menjëherë se ishte ajo, por nuk ishte më ajo. Ndërkaq ishte bionde, një bionde e kuqe, ngjyrë karotë, me sytë që, në kontrast, dukeshin dy copa qymyri; e pastaj ishte ngjyer keq, me një bojë të dytë buzëkuqi të mbivendosur në atë të vërtetën. Ishte veshur me një jelek dekolte, të gjelbër dhe një fund të zi; dhe e
vetmja gjë që kishte mbetur nga Korsinjana që njihja, ishin krahët e fortë e muskulozë, me duart e kuqe e pak të fryra, krahë dhe duar vajzash popullore që janë punëtore. Edhe
zëri i kishte ndryshuar: i ngjirur e vulgar, me ca rënie të shtruara të tonit që donin të ishin sentimentale. Kënga që këndonte kishte një refren që i ngjante lehjes së një
qeni në hënë:
“Gë, gë, gë, seç je një gënjeshtar,
gë, gë, gë, ti je një gënjeshtar,
gë, gë, gë, mos bëj hapin e parë,
gë, gë, gë, të them ti mos guxo,
gë, gë, gë, tani mos më trazo.”
Ishte një këngë budallenjsh dhe kur ajo përsëriste “gë, gë, gë,” ngrinte duart e hapura në ajër, në lartësinë e tëmthave ku i kishin vënë një lule të kuqe dhe tundte gjoksin e vithet. E pyeta amerikano – jugorin: “Ju pëlqen?”
“Hermoza,” (shumë e bukur) u përgjigj ai me bindje.
Mbeta i paqartë për fjalën dhe heshta. Korsinjana këndoi gjatë gjithë vallëzimit dhe pastaj Xhorxhi dhe zonja u kthyen në tavolinë. Shefi i foli Korsinjanës dhe ajo erdhi në tavolinën tonë, duke u tundur e kënduar. Bëmë prezantimet dhe ajo tha e shkujdesur: “Përshëndetje Luigj,” dhe unë iu përgjigja: “Përshëndetje Korsinjana;” pastaj u ul dhe amerikano – jugori e pyeti se ç’donte të pinte e ajo, e gatshme, u përgjigj se donte një uiski. Shefi, i
respektueshëm, ia solli uiskin. Orkestra mori një rumba, unë u ngrita dhe ftova Korsinjanën në vallëzim. Pranoi dhe filluam të rrotulloheshim në pistë.
Menjëherë i thashë: “Nuk e prisje se do të më shihje apo jo?”
Ajo u përgjigj, duke futur në gojë një çamçakëz amerikan dhe duke e përtypur: “Pse? Ky është një lokal publik, mund të vijë kushdo.”
“Atëherë, je e kënaqur?”
“Ashtu, ashtu.”
Nuk më shikonte dhe e kthente kokën nga njëra anë, duke përtypur çamçakëzin. I dhashë një shkëputje në ijë, duke i thënë: “Ej, shikomë.”
“Ej,” bëri ajo duke më shikuar.
“Mirë kështu… sa fiton?”
“Njëzet e pesë mijë në muaj.”
“Kaq pak…”
Por ajo duke u gjallëruar pak në një ton diskutimi: “Prit, mos u ngut… njëzet e pesë në muaj fiks… e pastaj dyqind lira për çdo uiski që më ofrohet… e pastaj lojë me zare me klientët,” futi dorën në xhep, nxori zaret e m’i tregoi, “dhe e rrumbullakos… e pastaj janë të panjohurit.”
“Cilët të panjohur?”
“Bah, pak nga të gjithë.” Tani ishte bërë më miqësore, gati e mirëbesueshme: “Por ky është vetëm një trampolinë… shpresoj të kaloj në një lokal më të mirë… këtu ka vetëm kurnacë e batakçinj… merre me mend, që në vend të uiskit, në gotën time hedhin ujë të pistë e megjithëse më bëjnë të mashtroj, po nuk i shënova uiskit e rremë që pi, bëjnë
sikur i harrojnë… dhe pronari pastaj thotë që, po tregova se i dua, merremi vesh lehtë… por unë: qyqe.”
Pra, tani ishte në rehati të vet dhe fliste rrjedhshëm; por unë isha i pështirosur. E kisha lënë një vajzë për së mbari, deri edhe të turpshme dhe e gjeja të pafytyrë dhe llogaritëse. Fliste me ton të vrazhdë e të vetëdijshëm dhe kuptohej se për të tashmë kishin vlerë vetëm paratë dhe asgjë tjetër përveç tyre. Këngët, ishte e vërtetë, i kishte kënduar gjithmonë, por dikur i këndonte për mua, kur dilnim shëtitje përjashta, në pranverë; por tani edhe ato i kishte shitur
dhe i kishte bërë para. “Oh”, thashë befas, “jam lodhur… kthehemi në tavolinë.”
U kthyem në tavolinë dhe Korsinjana menjëherë porositi një uiski tjetër dhe pastaj nxori nga xhepi zaret dhe ftoi amerikano – jugorin për një lojë. Zonja tani nuk kujdesej më për Xhorxhin dhe mbikëqyrte të shoqin me sytë e saj të çakërdisur. Korsinjana luajti dhe ftoi tri herë, nga njëmijë lira. Amerikano – jugori nxori nga xhepi paratë, kapi dorën e Korsinjanës, i vuri paratë e pastaj i dha një puthje dhe e ftoi në vallëzim. Ai dhe Korsinjana shkuan
të vallëzonin; zonja i ndoqi me sy e pastaj më tha e pakënaqur: “Ky lokal nuk më pëlqen… ikim?” Kur mbaroi vallëzimi, ata të dy u kthyen në tavolinë e pastaj Korsinjana shkoi te mikrofoni dhe këndoi një këngë tjetër më të shpifur se të parën. Pastaj erdhi prapë në tavolinën tonë, porositi një uiski tjetër dhe filloi të luante me zare me amerikano – jugorin. Zonja tani këmbëngulte të shkonim, por i shoqi nuk ia vinte veshin dhe porositi
pije për të gjithë. Xhorxhi atëherë ftoi zonjën në vallëzim dhe ajo pranoi pa dëshirë. Sapo u largua zonja, amerikano – jugori dhe Korsinjana filluan të bënin ojna dhe ai i ishte ngjitur e me gju i prekte gjurin. Unë i shikoja dhe vuaja, por thellë, isha i kënaqur që po vuaja, sepse doja të mos ndjeja më asgjë për Korsinjanën e të mos vuaja më.
Më në fund amerikano – jugori s’di se çfarë i tha në vesh Korsinjanës dhe ajo, prapë në vesh, iu përgjigj diçka. Pastaj ai nxori nga xhepi një kartëmonedhë të madhe, zuri dorën e Korsinjanës mbi tavolinë dhe ia vuri në pëllëmbë. Befas zonja u duk para tavolinës dhe goditi nga lart me dorë dorën e Korsinjanës: “Hape atë dorë.”
Korsinjana hapi grushtin dhe kartëmonedhe ra mbi tavolinë. U ngrit në këmbë dhe i tha, e shkathët, zonjës:
“Zonjë e dashur, nëse shqetësoheni kaq shumë për burrin tuaj, mbajeni në shtëpi… unë jam këtu për të punuar, jo për t’u argëtuar… ai më tha në vesh se donte të më bënte një dhuratë për këngët e mia dhe unë i thashë ta bënte… pse nuk u dashka ta pranoj?”
“E pacipë, pjatalarëse.” Zonja ngriti dorën dhe e goditi në të dyja faqet.
Pastaj nuk di çfarë ndodhi. Ato dy shpulla mua më dhanë kënaqësi, sikur t’ia kisha dhënë unë. Por pastaj duke parë fytyrën e Korsinjanës pas shpullave, të kuqe e të turpëruar, m’u duk se shihja prapë fytyrën e saj kur ishim të fejuar dhe m’u dhimbs. Ndërkaq ishin mbledhur shefi, kamerierët dhe zonja, e tërbuar, po dilte e ndjekur nga i shoqi dhe Xhorxhi. Unë iu afrova Korsinjanës dhe, duke përftuar nga rrëmuja, i thashë me zë të ulët:
“Të pres përjashta, kur të mbarosh, jam me makinë… në ç’orë e lë?”
“Në katër,” tha ajo me një dritë shprese në sy, “do të më çosh në shtëpi me makinë?”
Menjëherë e kuptova se për të tashmë gjithçka ishte interes; në katër do të vinte, por jo për mua, për makinën.
Dhe ishte e drejtë, në fakt: banonte në San Xhovani. Por kuptova që edhe për mua kishte mbaruar, s’do të mund ta duroja duke e parë gjithnjë të dhënë pas interesit. Kështu, i thashë që do ta prisja dhe dola. Përjashta, në rrugë, nuk i gjeta më as Xhorxhin as amerikano – jugorët. Hipa në makinë dhe shkova në shtëpi, të flija. Mbaroi, Korsinjana