Shkruan Ermira Qerimi Kondo
A mund të tregojmë mëshirë legjitime ndaj një personi që me veprimet apo bashkëveprimin e tij, ka kryer krime të neveritshme gjatë diktaturës në Shqipëri?
Kjo pyetje ndërhyn jo vetëm sensin tonë të drejtësisë por edhe njerëzimin tonë përballë individëve përgjegjës për vuajtjet e pamatshme.
Sot, këta aktorë të regjimit diktatorial, paradoksalisht mbajnë pozita ndikuese në sferat e pushtetit në Shqipëri.
Ata kurrë nuk janë mbajtur vërtet përgjegjës për veprimet e tyre në të kaluarën, dhe pandëshkueshmëria e tyre ushqen një formë të vazhdimësisë së autoritarizmit, edhe pse nën një dukje demokratike.
Diktatura nuk është zhdukur, ajo thjesht është metamorfozuar, duke adoptuar tiparet e pangopura të një oligarkie të korruptuar dhe të paskrupullt, të një mafie të gjallë.
Ky sistem shtrembëron parimet themelore të demokracisë, duke i kthyer institucionet në mjete shtypjeje dhe manipulimi.
Korrupsioni, trafiku i drogës, pastrimi i parave, dhuna e përhapur madje edhe abuzimi seksual janë kthyer në mekanizma kontrolli, në kurriz të vlerave morale, sociale dhe kulturore që duhet të kishin orientuar zhvillimin e kombit.
Rrjedhimisht, Shqipëria duket se është në gjendje agonie.
Shpresa, një motor i pazëvendësueshëm për çdo shoqëri, është shtypur nën peshën e këtij realiteti të errët dhe shtypës.
Të rinjtë, në veçanti, vuajnë pasojat e drejtpërdrejta të këtij sistemi vicioz: e ardhmja e tyre kompromentohet, ëndrrat e tyre prishen dhe siguria e tyre, si fizike ashtu edhe morale, kërcënohet vazhdimisht.
Ky konstatim kërkon reflektim të thellë dhe kolektiv.
A mund të falim pa drejtësi?
A mund të rindërtohet një shoqëri mbi themele të pllakosura nga pandëshkueshmëria dhe amnezia
Përgjigja qëndron në aftësinë tonë për të ekuilibruar empatinë dhe kërkesën për përgjegjësi.
Të kuptosh mekanizmat historikë dhe social që çuan në këto krime nuk do të thotë të justifikosh autorët e tyre.
Është më shumë për të mësuar nga e kaluara për të parandaluar përsëritjen e këtyre tragjedive.
Rruga drejt demokracisë së vërtetë kërkon reformë të guximshme: ngritjen e një sistemi drejtësie tranzicional që përballet me krimet e së kaluarës, rikthen të vërtetën dhe nderon viktimat.
Vetëm duke ekspozuar plagët e pashëruara mund të parashikojmë një pajtim kombëtar dhe t’i japim shpresë rinisë.
E ardhmja e tyre nuk duhet të shënohet nga një trashëgimi e krimit dhe abuzimit, por nga premtimi i shtetit të së drejtës, zhvillimit të qëndrueshëm ekonomik dhe respektimit të palëkundur të të drejtave të njeriut.
Kështu, indinjata në këtë situatë nuk duhet të kufizohet në një përfundim të dëshpëruar.
Ajo duhet të bëhet motor për të vepruar, denoncuar dhe rindërtuar një shoqëri ku më në fund do të mbizotërojë drejtësia dhe dinjiteti.
Të rinjtë e mi, të dëmtuar nga dhuna dhe abuzimi, gjithashtu meritojnë drejtësi.
Shqiperia ka nevoje per mbrojtje administrative nderkombetare per ta shpetuar.
Ajo ka një pikë shumë të rëndësishme Ilirinë, kështu që agonia e saj do të kishte pasoja të paparashikuara…
