Pas sulmit, vjen hakmarrja.
Zyrtarët izraelitë deklaruan ditën e djeshme se do t’i përgjigjen sulmit të papritur dy ditë më parë nga Irani, ku u nisën qindra raketa balistike dhe dronë nga territori iranian drejt objektivave në shtetin hebre.
Breshëria iraniane u përball me sukses nga mbrojtja ajrore izraelite, e mbështetur nga Shtetet e Bashkuara dhe një numër i partnerëve dhe aleatëve rajonalë. Pothuajse të gjitha lëshimet iraniane u kapën përpara se të arrinin në Izrael. Nuk pati viktima.
Për Teheranin, sulmi ishte një përgjigje ndaj një operacioni izraelit që vrau shtatë oficerë të lartë iranianë të Korpusit të Gardës Revolucionare Islamike në një kompleks iranian në Damask, Siri. Për Izraelin, përgjigja iraniane kërkon hakmarrjen e vet. Gjenerali Herzi Halevi, shefi i shtabit të Forcave të Mbrojtjes të Izraelit, tha të hënën se “lançimi i kaq shumë raketave dhe dronëve në territorin izraelit do të përgjigjet me një hakmarrje”.
Si do të ndodhë është ende e paqartë, megjithëse një sulm i ri izraelit duket në letra. Irani dhe Izraeli kanë qenë të mbyllur për vite me radhë në një luftë të heshtur, e shoqëruar nga sulmet ajrore, atentatet dhe aktet e sabotimit. Por raundi aktual i përshkallëzimit ka mprehur perspektivën e një lufte të hapur midis dy fuqive të Lindjes së Mesme, një shpërthim i paqëndrueshëm që ka të ngjarë të çojë në përhapjen e dhunës në të gjithë rajonin.
Irani ka sinjalizuar se nuk dëshiron të përfshihet në një luftë të plotë, qoftë me marrëveshjen e tij, qoftë përmes përfaqësuesve kryesorë si fraksioni shiit libanez Hezbollah. Regjimi në Teheran dukej se telegrafoi sulmin e tij hakmarrës, i cili u kundërshtua nga përpjekjet e kombinuara të Izraelit, Shteteve të Bashkuara, Britanisë dhe shteteve arabe si Jordania dhe mbeti një fitore simbolike. Anëtarët e djathtë të qeverisë së kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu bënë thirrje për një përgjigje të fortë , ndërsa aleatët e tjerë izraelitë, duke përfshirë presidentin Biden, kërkuan përmbajtje .
Drama para-prapa i ka ofruar Netanyahut një shmangie nga kriza më e menjëhershme në fjalë. Kryeministri i krahut të djathtë dhe kabineti i tij i luftës janë përballur me kritika në rritje ndërkombëtare për menaxhimin e luftës në Gaza, e cila ka çuar në vdekjen e më shumë se 33,000 palestinezëve dhe një katastrofë humanitare në territorin e rrethuar. Por përgjigja ndërkombëtare ndaj sulmit iranian u kujtoi izraelitëve si mbështetjen e gjatë që ata kanë në Perëndim, ashtu edhe në mesin e fqinjëve të tyre arabë në rajon – si monarkitë e Emirateve të Bashkuara Arabe dhe Arabisë Saudite.
Për palestinezët, përshkallëzimi është një kujtesë e një status quo-je që ekzistonte përpara sulmit terrorist të 7 tetorit të kryer nga grupi militant Hamas, i cili shkaktoi konfliktin aktual.
Gjatë fundjavës pati raportime për sulme të reja izraelite ndaj civilëve palestinezë si në Gaza ashtu edhe në Bregun Perëndimor.
“Bota mbështet në masë të madhe Izraelin, duke mbyllur një sy ndaj gjendjes së rëndë të Gazës. Ne nuk kemi asnjë rëndësi dhe bota nuk do të lejojë dëm për fëmijën e saj favorit, Izraelin”, tha 59-vjeçari Moreedd al-Assar, një banor i kampit të refugjatëve Nuseirat në Gazën qendrore.
Irani, në deklaratat e tij rreth sulmit të tij ndaj Izraelit, nuk bëri asnjë kërkesë për një armëpushim në Gaza dhe e lidhi vendimin e tij me sulmin izraelit ndaj oficerëve të tyre të IRGC-së – në vend të vuajtjeve të palestinezëve, kauzat e të cilëve Teherani pretendon të mbrojë.
“Pas sulmit iranian, duket sikur lufta në Gaza është kthyer në pikën fillestare, Izraeli kundër Hamasit. Si e tillë, më shumë se gjashtë muaj pas fillimit të betejës, ka ende 133 pengje izraelitë dhe joizraelitë që luten për t’u liruar, ndërsa Gaza mbetet e shkatërruar dhe e gjakosur, pa asnjë horizont apo vizion për të nesërmen”, shkruan Jack Khoury në gazetën izraelite Haaretz .
Fokusi të hënën ishte në nevojën që Izraeli të tregonte përmbajtje. Irani dukej se e kishte kalibruar me kujdes sulmin e tij ndaj Izraelit në atë mënyrë që të gjitha qeveritë perëndimore nxituan të këshillojnë Izraelin kundër një ndëshkimi të konsiderueshëm.
“Sulmi ishte një dështim”, tha në mënyrë të përsëritur Sekretari i Jashtëm britanik David Cameron në një intervistë televizive në BBC të hënën në mëngjes, duke e përshkruar atë si një “disfatë të dyfishtë” për Teheranin si në aspektin ushtarak ashtu edhe në atë gjeopolitik.
“Ka të bëjë me bindjen kundër një përgjigjeje që përshkallëzohet. Izoloni Iranin, arrini të bindni vendet e rajonit se Irani është një kërcënim, ndërtoni sanksione, forconi presionet kundër aktivitetit bërthamor,” kërkoi presidenti francez Emmanuel Macron.
Zhvendosja e hapjes larg Gazës mund të zgjasë ose jo. Ka dy skenarë: “Njëri është që vendimmarrësit amerikanë kuptojnë se Netanyahu dhe kabineti i tij i luftës po e tërheqin NATO-n në një luftë rajonale me Iranin, e cila nuk është në interes të SHBA-së apo BE-së, “tha Fadi Quran, një anëtar i rrjetit të politikave palestineze Al-Shabaka, për Politico .
“Skenari i dytë është që bixhozi i Netanyahut me një luftë rajonale të ketë sukses dhe liderët perëndimorë janë futur në qoshe për të lejuar Izraelin të vazhdojë të përdorë urinë si taktikë në Gaza, të sulmojë qytetin jugor të Gazës Rafah dhe ta tërheqë rajonin më pranë humnerës.” ai shtoi./ Përshtati Pamfleti, marrë nga “Washington Post”.
