Ju mund të keni parë disa tituj mjaft dramatikë në lidhje me BE-në “duke mbledhur të dhëna biometrike” – kështu që ja çfarë do të thotë në të vërtetë sistemi i ri i hyrjes dhe daljes së BE-së (EES) – që do të hyjë në fuqi vitin e ardhshëm – nëse jeni duke udhëtuar brenda dhe jashtë Zvicrës, shkruan The Local, përcjell albinfo.ch.
Zvicra nuk është anëtare e BE-së, por është pjesë e Zonës Shengen dhe do të jetë pjesë e sistemit EES, kështu që të njëjtat rregulla udhëtimi zbatohen këtu.
Sistemi ka qenë në punë që nga viti 2013 dhe do të hyjë në fuqi në maj 2023 – megjithëse është shtyrë disa herë më parë.
Ai ka katër synime të deklaruara – përmirësimin dhe modernizimin e sistemeve kufitare; për të përforcuar sigurinë dhe për të ndihmuar luftën kundër krimit dhe terrorizmit; për të ndihmuar vendet anëtare të BE-së të përballen me rritjen e numrit të udhëtarëve pa pasur nevojë të rrisin numrin e personelit kufitar; dhe për të identifikuar në mënyrë sistematike mbi-qëndruesit brenda zonës Shengen [dmth. personat që kanë qëndruar më gjatë se viza e tyre ose lejimi i limitit 90-ditor].
Sistemi në fakt nuk ndryshon asnjë nga rregullat e BE-së për udhëtimin, kohëzgjatjen e qëndrimit etj., por do ta bëjë më të lehtë zbatimin e tyre, përcjell tutje albinfo.ch.
Ku?
EES është për kufijtë e jashtëm të zonës Shengen – kështu që nëse po udhëtoni brenda zonës, asgjë nuk do të ndryshojë, por nëse po hyni nga një vend jo anëtar i BE-së (përfshirë Mbretërinë e Bashkuar) sistemi i ri hyn në lojë.
OBSH?
Ai zbatohet për të gjithë qytetarët jashtë BE-së, përfshirë ata që kanë rezidencë të përkohshme ose të përhershme të një vendi të BE-së. Shtetasit e dyfishtë janë të përjashtuar nëse udhëtojnë me pasaportën e tyre të BE-së.
Kur?
Data aktuale e fillimit është maj 2023.
Çfarë?
Në thelb, EES ndryshon mënyrën se si kontrollohen pasaportat në kufi. Ndryshimi i parë është shtimi i të dhënave biometrike – përveç detajeve aktuale në pasaportën tuaj (emri, DOB etj) sistemi do të regjistrojë edhe imazhet e fytyrës dhe gjurmët e gishtave të të gjithë pasagjerëve – kështu që do të jetë e ngjashme me të shkuarit në SHBA, ku të ardhurit e huaj tashmë duhet të japin shenjat e gishtërinjve.
Ndryshimi i dytë është nëpërmjet regjistrimit në sistem të detajeve të plota të datave të hyrjes dhe daljes; sa nga kufiri i tyre 90-ditor (nëse është i aplikueshëm) kanë përdorur njerëzit dhe nëse më parë iu është refuzuar hyrja.
Saktësisht se si zbatohet kjo ndryshon pak në varësi të rrethanave tuaja, përcjell tutje albinfo.ch.
Turistët
Kjo është kategoria më e drejtpërdrejtë dhe ajo që do të zbatohet për shumicën e udhëtarëve. Për turistët ose ata që vijnë për një vizitë të shkurtër pak do të ndryshojë, përveçse duhet të japin shenjat e gishtërinjve kur hyjnë.
Atyre do t’u thuhet gjithashtu se sa kohë mund të qëndrojnë në Zonën Shengen – për vizitorët nga vendet që nuk kanë viza Shengen si MB, SHBA, Kanada dhe Australia, kjo do të jetë 90 ditë, mjaft e gjatë për shumicën e pushuesve.
Pronarët e shtëpive të dyta dhe vizitorët e tjerë të rregullt pa vizë
Nëse jeni një vizitor i rregullt në Zvicër nga një vend jo anëtar i BE-së, tashmë do të dini për rregullin 90-ditor.
Rregulli në vetvete nuk ndryshon, por një nga qëllimet e deklaruara të sistemit të ri është të kapë personat e tepërt, kështu që kushdo që shpreson të ‘rrëshqet nën radar’ në lidhje me kufirin 90-ditor duhet ta harrojë këtë ide.
Në vend të sistemit aktual dhe mjaft jokonsistent të vulosjes së pasaportave, çdo hyrje dhe dalje në BE regjistrohet automatikisht në sistem, në mënyrë që rojet kufitare të mund të shohin se sa kohë keni kaluar në zonën Shengen në 180 ditët e mëparshme, dhe nëse ju e keni tejkaluar kufirin tuaj.
Banorët në Zvicër
Nëse jeni shtetas i një vendi jashtë BE-së, por keni vendbanim në Zvicër, atëherë nuk jeni të kufizuar nga rregulli 90-ditor. Sipas sistemit aktual ju tregoni vizën tuaj ose në kufi dhe zyrtari kufitar duhet të përmbahet nga vulosja e pasaportës suaj.
Sistemi i automatizuar heq vulosjen e pasaportave – e cila është bërë një dhimbje koke për banorët pasi zbatohet në mënyrë jokonsistente në disa vende.
Megjithatë, në këtë fazë nuk është e qartë se si statusi i rezidencës do të lidhet me pasaportat, dhe për rrjedhojë se si banorët mund të shmangin fillimin e ‘orës’ 90-ditore kur të hyjnë në BE.
Komisioni Evropian i kishte thënë më parë The Local se njerëzit me vizë ose kartë qëndrimi nuk duhet të përdorin porta të automatizuara të pasaportave, por ne ende po përpiqemi të marrim më shumë informacion për këtë.
Pra, si do të funksionojë kjo në fakt në praktikë?
Nëse jeni turist ose vizitor me qëndrim të shkurtër dhe po udhëtoni me avion, ndoshta nuk do të vini re shumë ndryshim pasi shumë aeroporte tashmë kanë porta të automatizuara pasaportash për udhëtarë të caktuar. Në fakt, Komisioni thotë se ky sistem do të jetë më i shpejtë se sistemi aktual në fuqi për të ardhurit jashtë BE-së.
Nëse jeni banor i Zvicrës, duhet të mbani mend të shmangni portat e automatizuara të pasaportave dhe të zgjidhni një kabinë me njerëz në mënyrë që të mund të tregoni kartën tuaj të qëndrimit ose vizën së bashku me pasaportën tuaj.
