Presidenti Donald Trump ka vendosur të mbajë në fuqi urdhrin ekzekutiv për Ballkanin Perëndimor, të shpallur fillimisht në vitit 2001 dhe të ndryshuar në vitet 2003 dhe 2021, 2025.
Në bazë të këtij urdhëri, SHBA do të vijojë me sanksionet në vendet e Ballkanit kundër individëve të përfshirë në korrupsion madhor, apo në akte të dhunshme ekstremiste.
Ai mori këtë vendim duke pasur parasysh “veprimet e personave që kërcënojnë paqen dhe përpjekjet për stabilizim ndërkombëtar në Ballkanin Perëndimor, duke përfshirë aktet e dhunës ekstremiste dhe aktivitetin pengues, dhe situata në Ballkanin Perëndimor, e cila pengon përparimin drejt qeverisjes efektive dhe demokratike dhe integrimit të plotë në institucionet transatlantike, vazhdojnë të përbëjnë një kërcënim të pazakontë dhe të jashtëzakonshëm për sigurinë kombëtare dhe politikën e jashtme të Shteteve të Bashkuara”.
Urdhëri i plotë ekzekutiv
Vazhdimi i Gjendjes së Jashtëzakonshme Kombëtare në lidhje me Ballkanin Perëndimor
Më 26 qershor 2001, me Urdhrin Ekzekutiv 13219, Presidenti shpalli një gjendje të jashtëzakonshme kombëtare në lidhje me Ballkanin Perëndimor, në përputhje me Aktin për Kompetencat Ekonomike në Raste Emergjente Ndërkombëtare (50 U.S.C. 1701 e në vijim), për t’iu përgjigjur një kërcënimi të pazakontë dhe të jashtëzakonshëm ndaj sigurisë kombëtare dhe politikës së jashtme të Shteteve të Bashkuara, të përbërë nga veprimet e personave që:
(i) janë të përfshirë ose mbështesin dhunën ekstremiste në ish-Republikën e Maqedonisë (tani Republika e Maqedonisë së Veriut) dhe gjetkë në rajonin e Ballkanit Perëndimor,
ose (ii) kryejnë veprime që pengojnë zbatimin e Marrëveshjes së Dejtonit në Bosnje ose Rezolutës 1244 të Këshillit të Sigurimit të OKB-së të 10 qershorit 1999 për Kosovën.
Më 28 maj 2003, Presidenti ndryshoi këtë urdhër me Urdhrin Ekzekutiv 13304, për të ndërmarrë hapa të tjerë kundër veprimeve që pengojnë zbatimin e Marrëveshjes Kornizë të Ohrit të vitit 2001 për ish-Republikën e Maqedonisë.
Më 8 qershor 2021, Presidenti nënshkroi Urdhrin Ekzekutiv 14033, i cili zgjeroi fushën e gjendjes së jashtëzakonshme të shpallur më parë, duke konstatuar se situata në territoret e ish-Republikës Socialiste Federative të Jugosllavisë dhe në Republikën e Shqipërisë – pra në Ballkanin Perëndimor – përfshirë minimin e marrëveshjeve të pasluftës dhe institucioneve përkatëse, si dhe korrupsionin e përhapur në qeveritë e rajonit, pengon përparimin drejt qeverisjes efektive dhe demokratike dhe integrimin e plotë në institucionet euroatlantike, dhe për këtë arsye përbën një kërcënim të jashtëzakonshëm për sigurinë kombëtare dhe politikën e jashtme të SHBA.
Më 8 janar 2025, Presidenti nënshkroi Urdhrin Ekzekutiv 14140, për të marrë masa shtesë në dritën e zhvillimeve të fundit në Ballkanin Perëndimor – përfshirë përpjekjet e vazhdueshme për të sfiduar sovranitetin dhe integritetin territorial të vendeve të rajonit, për të minuar marrëveshjet e pasluftës dhe institucionet, për t’u përfshirë në korrupsion të rëndë që gërryen shtetin ligjor dhe besimin në qeverisjen demokratike, si dhe për të shmangur sanksionet amerikane.
Veprimet e personave që kërcënojnë paqen dhe përpjekjet për stabilizimin ndërkombëtar në Ballkanin Perëndimor, përfshirë dhunën ekstremiste dhe veprimet penguese, si dhe situata e përgjithshme që pengon përparimin drejt qeverisjes efektive dhe integrimit euroatlantik, vazhdojnë të përbëjnë një kërcënim të jashtëzakonshëm për sigurinë kombëtare dhe politikën e jashtme të Shteteve të Bashkuara.
Për këtë arsye, emergjenca kombëtare e shpallur në Urdhrin Ekzekutiv 13219 , sipas të cilit u ndërmorën hapa shtesë në Urdhrin Ekzekutiv 13304 , i cili u zgjerua në fushëveprim në Urdhrin Ekzekutiv 14033 , dhe sipas të cilit u ndërmorën hapa shtesë në Urdhrin Ekzekutiv 14140 , duhet të vazhdojë në fuqi përtej 26 qershorit 2025. Prandaj, në përputhje me nenin 202(d) të Aktit Kombëtar të Emergjencave ( 50 USC 1622(d) ), unë po vazhdoj për 1 vit emergjenca kombëtare e shpallur në Urdhrin Ekzekutiv 13219 në lidhje me Ballkanin Perëndimor.
Ky njoftim do të publikohet në Regjistrin Federal dhe do t’i përcillet Kongresit.
